Herkesin toksik şahıslar ve bağlantılarla karşılaşabileceğini belirten uzmanlar, bu bireylerin yakın etrafımızda de olabileceğini söylüyor. Bağlarda çaresizlik, öfke, suçluluk, daima açıklama yapma gereği hissetmek üzere hislere dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bu hisleri sık yaşıyorsanız bu münasebetin toksik olduğunu söyleyebiliriz.” diyor. Toksik bireylerin özür dileme eğiliminde olmadığını vurgulayan Bhais, toksik bireylerin olumsuz hislerini karşısındakine atarak onları da aşağı çektiğinin ve bu bireylerde ekseriyetle kişilik bozukluğu sorunu olduğunun altını çiziyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, toksik şahısların ve toksik bağların özelliklerine dair açıklamalarda bulundu.
Toksik kişiyi ya da ilgiyi vakitle tanırız
Hepimizin hayatında vakit zaman toksik beşerler, toksik ilgiler olabilir diyerek kelamlarına başlayan Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bu kişi akrabalardan, aileden biri, arkadaş, sevgili yahut eş olabilir. Kısa periyodik hayatımıza girebilir ya da uzun müddetli hayatımızda kalabilir. Biz bu şahısları süreç içinde bize hissettirdikleri ya da münasebetin formuyla tanıyoruz.” sözlerini kullandı.
Sık yaşadığınız olumsuz hisler bağın toksik olduğunu gösterir
‘Toksik’ kavramının ‘zehirli’ demek olduğunu hatırlatan Bhais, “Yani bizi zehirleyen, bizi aşağı çeken. Biz toplumsal ilgilerimizi neden kurarız? Daha uygun daha memnun, daha başarılı olabilmek, bize yürek vermesi, takviye olması için. Fakat bu şahıslar tam karşıtını yapar. Biz bu bireyleri nasıl tanıyoruz? Öncelikle bizim ilgilerimizde hissettiğimiz hislerden bunu çıkartıyoruz. Şayet birtakım beşerlerle ilginizde çaresizlik, öfke, suçluluk üzere, daima açıklama yapma gereği hissetmek üzere birtakım hisleri sık yaşadığınızı düşünüyorsanız, bu alakanın aslında toksik bir alaka olduğunu söyleyebiliriz. Karşı tarafın bizi bir formda manipüle ettiğini, değiştirmeye, denetim etmeye, belli istikametlere çekmeye çalıştığını düşünebiliriz. Yaşadığımız bu hislerden anlayabiliriz.” diyerek toksik alakayı açıkladı.
Haklı olsanız bile suçluluk hissi yaşamanıza neden olurlar
Sağlıklı ilgilerde de tarafların birbirlerine yanlış davranışlarda bulunabileceğine, yanlışlar yapılabileceğine ve kırıcı olunabileceğine değinen Bhais, “Sonrasında özür bekleriz. Lakin bu şahıslarda geri vites yoktur, yani geri adım atma durumu yoktur. Bu şahıslar yanlış bir şey yaptıklarını düşündüklerinde ya da siz bunu düşünüyor olsanız bile asla özür dilemezler. Hatta şöyle olur, dersiniz ki, ‘bu durumda yüzde yüz ben haklıyım, bu mevzuda da bir şey diyemez artık’. O konuşma o denli farklı yerlere masraf, o denli gündemler açılır ki sonrasında siz kendinizi suçluluk hissiyle bulursunuz. Aslında baktığınızda burada da bir manipülasyon var.” dedi.
Özür dilememek gereksinimlerine âlâ geliyor
“Özür dileyememenin birçok sebebi olabilir.” diyen Bhais bu bireylerde sebebin özgüvenle bağlantılı bir sorun olduğuna dikkat çekti. Bhais, “Kendisine bir yıkım üzere gelebilir. Bu şahıslar için özür dilemek, ‘ben yanlışım, ben kusurluyum, bana olan hürmet kaybolacak, bu yüzden asla geri adım atmamalıyım, sonuna kadar gitmeliyim’ demek. Olağan ki bunların da çocukluk öğrenmeleri ve aile yaşantılarından geldiğini biliyoruz. Bu bireyler durduk yere bu türlü olmuyorlar. Fakat bir halde onların gereksinimlerine özür dilememek yeterli geliyor. Fakat karşıdaki insanın muhtaçlığına yeterli gelmiyor.” açıklamasında bulundu.
Olumsuz hisleri size de geçer
Bu şahısların, münasebetlerde daha fazla sorun yaşayan, ziyan görebileceğini, yalnız olduğunu, kimseye güvenmemesi gerektiğini düşünen bireyler olabileceğini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bu şahısların de hayata bakışıyla baş etme yolları aslında bu bağlantı usulü. Yaşadıklarının sonucunda bireyler bu türlü bir formül geliştiriyor. Özür dilememek, karşı tarafa birtakım hisler hissetmek üzere. Zira vaktinde kendisi de bunu hissetmiş. Olumsuz his aynası diyorum ben buna. Kişi hissettiği hisleri aslında karşı tarafa aktarıyor.” dedi.
Bu şahıslarda çok önemli bir memnuniyetsizlik beklendiğini söyleyerek kelamlarına devam eden Bhais, “Sürekli mutlu olmama durumu vardır. Tenkit vardır, daima bir şeylere sinirlenirler, kızarlar, rahatsız olurlar, alınganlık gösterirler. Bir kafeye gidersiniz garsonla tartışırlar, sinemaya gideceksinizdir sinemanın yeri ile ilgili şikayet ederler. Siz de bir müddet sonra o hisleri satın alırsınız, bir müddet sonra sizde onun yanındayken bu hisleri sık hissettiğinizi daha eleştirel, daha alıngan olduğunuzu fark edersiniz. Aslında sizi de o hislerle aşağıya çekmeye çalışırlar.” biçiminde konuştu.
Toksik şahıslar için ‘kötü kalpliler’ diyemeyiz
Bu bireylere ‘kötü insanlar’ denilemeyeceğinin altını çizen Bhais, “‘Bu kişi makus kalpli ve bana bunu yapmaya çalışıyor’ diyemeyiz. Yalnızca hayatta öğrendikleriyle, aldıkları topladıkları bilgilerle bu türlü baş edebildikleri için kişi bunu yansıtıyor. Mesela, birebir şeyleri onlara yapmaya başlarsanız bunu olağan karşılarlar. Onlar esasen bağlantının tabiatının bu olduğunu düşünüyor. O yüzden de siz ona tıpkı halde davrandığınızda o kendini gerçekleştiren kehanet üzere düşünüyor. ‘Böyle olacağı muhakkaktı, esasen bu türlü olmasını bekliyordum’ diye düşünürler.” kelamlarıyla açıkladı.
Toksik kişiliğin farkına varılması çok zor
Bu durumun farkında varılmasının çok güç olduğunu söyleyen Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bireyler fakat, hayatlarında kıymet verdiği bireylerle sorun yaşadığında, bağlarında ya da hayatı yaşama formunda sorun olduğunu fark ettiklerinde terapiye başvuruyor. Diyor ki, ‘ben memnun değilim, ben hayatımdan mutlu değilim, yani ortada bir şey yok fakat ben şad değilim.’ Ya da ‘Ben herkesle tartışıyorum, herkesle arbede ediyorum. Herkes benden uzaklaşıyor, yalnız hissediyorum.’ Fakat bu şikayetlerle, dolaylı yollardan fark ederek geliyorlar.” açıklamasında bulundu.
Davranışları çoklukla kişilik bozukluğu kaynaklı
Toksik insanların davranışlarının altında yatan nedenin aslında bir hastalık olduğunu lisana getiren Bhais, “Altta yatan neden, korku, depresif bir durum, kişilik bozuklukları olabilir. Ekseriyetle kişilik bozuklukları daha sık gördüğümüz bir neden oluyor. Bu nedenle âlâ insan yahut makûs insan olarak değerlendirmemek, bunun bir hastalık olduğunu bilmek gerekiyor.” ihtarında bulundu.
Sağlıklı bir ilgide aldığınız kadar verebiliyor olmak önemli
Memnuniyetsiz, depresif yahut telaşlı herkese toksik denilemeyeceğine dikkat çeken Bhais kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bir münasebetin başından sonuna siz bu durumları hissediyorsanız o toksik bir kişidir. Lakin bazen arkadaşlarımızın dosta gereksinimi vardır, bir şeyleri anlatmaya gereksinimi vardır. Birtakım insanların çok keyifli olmadığı için sessiz kalmaya gereksinimi vardır. Bu devirleri de arkadaşlarla birlikte geçirmek gerekebilir. Sağlıklı bir münasebette aldığınız kadar verebiliyor olmak değerlidir. Ben şayet bedelli hissetmek ya da itimat hissi verebiliyorsam, o da bana sevgi ve şefkati verebiliyor mu? Benim gereksinimim olanı alıp ben ona gereksinimi olanı verebiliyor muyum? Bir taraf daha fazla veriyorsa, bir taraf daima daha fazla alıyorsa o vakit orada istikrarsız ve sağlıklı olmayan bir bağ vardır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
