Türkiye’nin tarım eserleri ihracatından yüzde 2,6 hisse alan, su eserleri dalında Türkiye birincisi olan Muğla 2022 yılında 1 milyar 14 milyon dolara ulaşan ihracatını, 2026 yılı sonunda 2 milyar dolara taşımayı hedefliyor.
Ege İhracatçı Birlikleri ve İktisat Gazetesi İş birliğinde, Muğla Vilayet Tarım ve Orman Müdürlüğü mesken sahipliğinde düzenlenen Ege İhracat Buluşmaları Muğla Toplantısında konuşan Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, Türkiye’nin 4 Eylül 2023 tarihinde açılanan 2023-26 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Programa kilitlendiğini, 2026 yılı sonunda Türkiye’nin 302,2 milyar dolar ihracat hedeflediğini, OVP’deki ihracat amacına Muğla’nın 2 milyar dolarlık katkı sağlayabilecek potansiyele sahip olduğunu lisana getirdi.
“Ege İhracat Buluşmaları” ismini verdikleri toplantılarda, ihracatçı firmalarla bir ortaya geldikleri üzere ihracata başlamak isteyen firmaları bilgilendirdiklerini ve yüreklendirdiklerini paylaşan Eskinazi, “Her vakit söylüyorum, gerek tarım, gerek sanayi, gerekse madencilik bölümünde üretim yapan firmalarımızın üretimlerinin en az yarısını ihraç edecek yetkinliğe ulaşması ana maksadımız. Muğla, 2 milyon 50 bin dekar tarım alanında, 30 bine yaklaşan üreticisiyle, 3 milyon 65 bin ton bitkisel üretim, 378 bin ton süt üretimi, 170 bin ton su eserleri ve 6 bin 578 ton bal üretimi gerçekleştiriyor. 2021 yılında 775 milyon dolar ihracat yapan Muğla, 2022 yılı sonunda TÜİK bilgilerine nazaran; Muğla 1 milyar 14 milyon dolarlık ihracatla maksadını tutturdu hatta aştı. 2022 yılında Muğla’mızın ithalatı ise; 393 milyon dolarda kaldı. Muğla’nın ihracatının ithalatını karşılama oranı yüzde 258 oldu. Bir öteki tabirle Muğla yaptığı her 100 dolarlık ithalat için 258 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi ve 621 milyon dolar dış ticaret fazlası verdi. Ülkemizin 2022 yılında 110 milyar dolar dış ticaret açığı verdiğini düşündüğümüzde Muğla’nın verdiği dış ticaret fazlası çok daha kıymetli” formunda konuştu.
Muğla’nın tarım eserleri ihracatı 896 milyon dolara ulaştı
2022 yılında Muğla’nın ihracatında tarım eserlerinin hissesinin 896 milyon dolara ulaştığı bilgisini veren Eskinazi şöyle devam etti; “Muğla Türkiye’nin tarım eserleri ihracatından yüzde 2,6 hisse aldı. Burada lokomotif 803,9 milyon dolarla Su eserleri ve hayvansal mamumler kesimimiz oldu. Bu kesimimiz Muğla’nın ihracatının yüzde 79’unu tek başına yaptı. Su eserleri ihracatımıza vilayetler bazında baktığımızda Muğla Türkiye birincisi. Muğla’dan tarım bölümlerinde ikinci basamakta 35,4 milyon dolarlık meblağla yaş meyve zerzevat dalımız var. Muğla’nın yaş meyve zerzevat ihracatının kalıntısız ve kaliteli olması için yıllardır narenciye üreticilerimize akdeniz meyve sineği tuzağı dayanağı veriyoruz. Muğla’dan tarım eserleri ihracatında üçüncü sırada 26 milyon dolarlık döviz getirisiyle Hububat bakliyat ve yağlı tohumlar bölümümüz yer aldı. Zeytin ve zeytinyağı, meyve zerzevat mamulleri ve odundışı orman eserleri dalları de Muğla’nın ihracatına katkı koydular. Muğla’nın 2023 yılında tarım eserleri ihracatının 1 milyar doları aşacağına inanıyorum.”
İhracat amacını tutturmak için ihracatçılara can suyu gerekiyor
Türkiye’nin OVP’deki 302,2 milyar dolarlık ihracat maksadına ulaşacağına olan inancını paylaşan Eskinazi, “Bu potansiyeli harekete geçirmek için gerek tarım, gerek sanayi, gerekse madencilik dallarında faaliyet gösteren ihracatçılarımıza can suyu gerekiyor. İhracatçılarımızın yüksek enflasyona ezdirilmemesi koşul. Son yıllarda uygulanan düşük kur-düşük faiz siyaseti Türk ihracatçısının rekabetçiliğini olumsuz etkiledi. Döviz kurlarındaki değişimin enflasyona uygun, ülke döviz rezervimizi dikkate alan ve ihracat beklentilerini destekleyici olmasını temenni ediyoruz” dedi.
İhracatçılara Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından kullandırılan reeskont kredilerinde faizin peşin tahsil edilmesi nedeniyle yüzde 30 olan kredi faizini yüzde 48’lerin üzerine çıktığını dillendiren Eskinazi, bu durumda reeskont kredi faizinin piyasa faizine yükseldiğini ve ihracatı destekleme gayesinden uzaklaştığını söz etti.
Sembolik meblağdaki döviz varlığının (Bugünkü kurlarla 360 bin dolar), Türk Lirası kredi kullanımına mahzur olduğunu ve bu yasağın kaldırılması gerektiğini savunan Eskinazi, “İhracatçılarımızın dövizi bankalardadır ve Merkez Bankası bu dövizleri Zarurî Karşılık ya da swap yoluyla fiilen kullanmaktadır. Ayrıyeten ihracat gelirlerinin yüzde 40’ının TCMB’na bozdurulması uygulamasından vazgeçilmelidir. Merkez Bankası tarafından ihracatçıya verilen döviz dönüşüm dayanağı kapsamında 2 puanlık farkı 5 puana çıkarıldığında bu kriz ortamında bir nebze nefes aldırır. İhracatçıları güç durumda bırakan finansman sarfiyat kısıtlamasının da kaldırılmasını talep ediyoruz. İhracatçılar olarak bir öteki beklentimiz, İhracatçılarımız için getirilen 5 puanlık Kurumlar Vergisi indiriminin Ticaret Bakanlığı’nın statü verdiği aracı ihracatçı şirketler üzerinden ihracat yapan imalatçı ihracatçılara da sağlanmasıdır. Ticaret Bakanlığı tarafından ihracatçılarımıza sağlanan devlet yardımlarının da 2018 öncesindeki üzere döviz olarak kullandırılmasını istiyoruz” diyerek kelamlarını noktaladı.
Saylak; “İhracatta Ege’nin en yüksek artışını yakaladık”
Toplantının açış konuşmasını yapan Muğla Vilayet Tarım ve Orman Müdürü Barış Saylak, EİB’nin klâsik toplantılarından birini birinci defa bir vilayet müdürlüğünde yapmasından duyduğu memnuniyeti lisana getirdi. Muğla’nın su eserleri, yaş zerzevat ve meyve, çam balı, zeytin, zeytinyağı üzere eserlerde ihracat rekorları kırdığını ve giderek amaç yükselttiklerini anlatan Saylak, “Göreve gelirken turizm kenti Muğla, tarım ve turizmi bir ortada götürmek zorunda demiştik. Hamdolsun bu manada aşikâr bir kademeyi geride bıraktık.” dedi. Saylak, Muğla’nın son devir ihracat dataları ile ilgili şu bilgileri paylaştı: “Muğla, 2022 yılında turizmden ülkemize 2,3 milyar dolar döviz kazandırdı. Ziraî İhracat sayımız ise yaklaşık 1 milyar dolara ulaştı. Türkiye sıralamasında 24. Sırada olan ilimiz, 2022 yılında yüzde 27’lik sıçramayla Ege Bölgesi’nin ihracat artış rekortmeni oldu. 2022 yılında Su Eserleri ihracatımız bir evvelki yılın bilgilerine nazaran yüzde 30 artış göstererek 125.987 tona ulaştı. Su eserleri Yıllık ihracat kıymetimiz ise yüzde 42 artışla 803.9 milyon dolara yükseldi.2023 Yılı birinci sekiz ayda Su Eserleri İhracatımız; 86.712 Ton, İhracat bedeli ise 553.6 Milyon dolardır. 2022 yılında Bitkisel Üretim ihracatımız 77.056 ton, ihracat bedeli ise 80.9 Milyon olarak gerçekleşirken, 2023 Yılı birinci sekiz ayında Bitkisel Üretim İhracatımız; 94.431 Ton, İhracat pahası ise 142 Milyon Euro’dur. 2022 yılı Zeytinyağı ihracat bedelimiz 1.336 Milyon dolar, bal ihracatımız ise 1.917 ton ve ihracat kıymetimiz 5.7 milyon dolardır. 2023 yılında ise 563 kg ihracatımız mevcuttur.”
Barış Saylak, bütün bu muvaffakiyetin bir “sinerji” ve işbirliği sonucunda meydana geldiğin belirterek “Hedefimiz, öncelikle hak ettiği geliri üreticilerimize sunabilmektir” diye konuştu. Muğla’nın tarımda bir inovasyon merkezine muhtaçlık duyduğunu belirterek “Sürdürülebilir üretim, bir kültürel mirastır. Bunu yalnızca toprağımızla değil, suyumuz, denizimizle de sağlamak durumundayız. Kuşaklar ortası adaleti lakin bu biçimde sağlayabiliriz” sözlerini kullandı.
İdris Akbıyık: “Muğla’yı hayvancılığın merkezi haline getireceğiz”
Tarım alanında kamu ve özel kesim iş birliğinde vilayet genelinde pek çok yatırım ve proje hayata geçirildiğini söyleyen Muğla Valisi İdris Akbıyık, “Tarım ve Orman Bakanlığı dayanağı ile Seydikemer’de alt yapı ve inşaat çalışmaları devam eden 40 bin büyükbaş hayvan kapasiteli ve 2 bin 500 şahsa istihdam sağlayacağı öngörülen Seydikemer Tarıma Dayalı İhtisas Süt Sığırcılığı Organize Sanayi Bölgesi Projesi ile vilayetimizi süt ve süt eserleri ile hayvancılığın merkezi haline getirmeyi hedefliyoruz” dedi.
Akbıyık, Muğla Tarım ve Orman Vilayet Müdürlüğü tarafından yürütülen Bitki Müdafaa Eserleri Ve Gübre Ambalajları Bertarafı Projesi, Çilek Üretiminin Yaygınlaştırılması Projesi, Muğla İlinin Hastalıktan Arilik Projesi, Buzağı Kalkanı Projesi, Seydikemer Eşen Çayı Balık Hastalıkları Tespiti ve Hastalık Haritası Çıkarılması Projesi’nin toplam bütçelerinin 11,1 milyon TL olduğu bilgisini verdi.
Sulama konusunda Tarım ve Orman Bakanlığı DSİ 21. Bölge Müdürlüğü tarafından hayata geçirilen toplam 10 milyar TL fiyatındaki 99 proje kapsamında çalışmalara devam edildiğini tabir eden Akbıyık, “Muğla’nın, her alanda gelişimini kat kat arttıracağına inanıyorum. Tarım olmadan kalkınma olmaz. Daha güçlü bir tarım dalı ve daha güçlü bir Türkiye için daima birlikte omuz omuza çalışmaya devam edeceğiz” dedi.
Muğla Milletvekili Kadem Mete, pandemi sürecinin inançlı besine ulaşmanın ehemmiyetini gösterdiğini belirterek, “Tüm dünyada tarım ve hayvancılığın değeri arttı. Savunma bir ülke için nasıl kıymetliyse besin ve tarım da o derece değerli. Üretim olmadan varlığımızı sürdürmek mümkün değil. Üretilen eserlerin pazarlanması da bu sürecin değerli bir kesimi. Adeta üretim merkezi olan Muğla, tarımda isminden kelam ettiriyor. Muğla için hiçbir görüş ayrılığına düşmeden bir arada hareket etmeye devam edeceğiz” dedi.
Sezonun birinci çam balı 61 bin TL
Ege İhracat Buluşmaları Muğla Toplantısında açılış konuşmaları sonrasında Muğla’nın birinci sağım çam balı için bir mezat düzenlendi.
Hüseyin ve Nürsel Köseoğlu tarafından üretilen balın geliri, geçtiğimiz aylarda Edirne Keşan’daki elim kazada hayatını kaybeden Köyceğizli arıcı aileye, makine ekipman dayanağı olarak ikram edildi.
Muğla’da bu yılın birinci balı için yapılan açık artırma kıran kırana geçti. Yaklaşık 2 kg’lık bal, 61 bin TL ile Ege Su Eserleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği İdare Şurası Lideri Bedri Girit’te kaldı.
Ali Ekber Yıldrım: “Tarımsal takviyeler çok geç açıklanıyor”
Muğla’nın tarım potansiyelinin ortaya konulduğu, Moderatörlüğünü İKTİSAT Gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Handan Sema Ceylan’ın yaptığı panelde tarım dayanakları ve ziraî planlamalarla ilgili bilgi veren İKTİSAT Gazetesi Tarım Muharriri Ali Ekber Yıldırım, ziraî dayanakların çok geç açıklandığını ve ziraî planlamanın yalnızca yönetmelik çıkarılarak yapılamayacağını vurguladı.
Tarım takviyelerinde genel olarak 2022 yılına nazaran yüzde 44’lük bir artış öngörüldüğünü aktaran Yıldırım, bütçenin, meclisten geçtikten sonra kesinleşeceğini, 63.4 milyar TL’lik bütçenin, 91.5 milyar TL’lik bütçeye ulaşacağını söyledi.
Temmuz ayında gübreye gelen artırıma karşın gübre takviyelerinde 1 kuruşluk bile artış yapılmadığını tabir eden Yıldırım, “Fark ödemesinin yapıldığı 17 eserin ise yalnızca 7’sinde artış var. Organik tarım takviyelerinde ise yüzde 80 ile yüzde 200 ortasında bir artış var. Bu geçen iki yılın telafisi diyebiliriz. Hayvancılıkta ise çelişki var. Türkiye’nin temel sorunu yem fakat yemde yüzde 50 oranında dışa bağımlıyız fakat yem dayanaklarında bir artış yok” açıklamalarında bulundu.
Yıldırım, ziraî planlamanın yalnızca yönetmelik çıkarılarak yapılamayacağını, yapılması gereken en değerli şeyin destekleme siyaseti olduğunu kelamlarına ekledi.
Enflasyonun düşme eğiliminde emin olunamadığını söyleyen İKTİSAT Gazetesi Yayın Heyeti Lideri Onur Oğuz, “Önümüzdeki periyotta, enflasyonda bir düşüş temennisi var lakin temenninin gerçekleşmesi için seçim sonrasını bekleyeceğiz. Yeni iktisat idaresinin seçimden sonra bu vizyonda kalması ve temel bir yanlış yapmamaları halinde ortodoksun işe yarayacağını düşünüyorum” dedi.
EKONOMİ Gazetesi Genel Koordinatörü Vahap Munyar da, katıldığı, Türk-Amerikan İş Kurulu, Amerikan-Türk Ticaret Odası, Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi toplantılarında gözlemlediği havanın samimi ve açık olduğunu, inanç ortamının oluşmaya başladığını, işbirlikler konusunda olumluya dönüş olduğunu aktardı.
Ege İhracat Buluşmaları Muğla Toplantısına Muğla Valisi İdris Akbıyık, Muğla Milletvekili Kadem Mete, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Turhan Kaçar, EİB Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, EİB Koordinatör Lider Yardımcısı ve Ege Yaş Meyve Zerzevat İhracatçıları Birliği Lideri Hayrettin Uçak, Ege Su Eserleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Lideri Bedri Girit, Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamumleri İhracatçıları Birliği Lideri Muhammet Öztürk, Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Lideri Mehmet Ali Işık, Türkiye Su Eserleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçı Birlikleri Kesim Heyeti Lideri Sinan Kızıltan, üreticiler ve ihracatçılar katıldı.
Ege İhracatçı Buluşmaları Muğla Toplantısı için Muğla’ya giden Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi ve birlik liderleri Muğla Valisi İdris Akbıyık, Muğla Büyükşehir Belediye Lideri Osman Gürün ve Muğla Ticaret ve Sanayi Odası İdare Şurası Lideri Bülent Karakuş’u da ziyaret ederek muhtemel iş birliklerini görüştüler.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
