Bipolar hastalar arbede çıkarıyor ve çok para harcıyor
Kronik bir hastalık olan bipolar bozukluk hastalığının yeterlilik periyotları olduğunu belirten uzmanlar, bu devirlerin bireye özel tedavilerle sağlanabildiğini söylüyor. Aile içi çatışmalar ve toplumsal takviyenin azalmasının hastalığın tetiklenmesinde rol oynayabildiğini vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Penbesel Özdemir Yağız, “Eğer ailenin yahut etrafın hastalığa yönelik farkındalığı düşükse bu, kişinin tedaviye ulaşmasında birtakım manilere ve ihmale sebep olabilir. Bu nedenle sırf hastanın farkındalığının arttırılması değil, ailenin de eğitilmesi hayli değerlidir.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Penbesel Özdemir Yağız, duygusal değişimlere yol açan bipolar bozukluk hastalığının belirtilerini, tedavi sürecini ve ailelerin rolünü anlattı.
Bipolar bozukluk nedir?
Uzman Klinik Psikolog Penbesel Özdemir Yağız, bipolar bozukluğun kişinin duygudurum ve davranışını etkileyebilen psikiyatrik bir hastalık olduğunu belirterek, “İki uçlu mizaç bozukluğu, manik depresif hastalık olarak da biliniyor. Bipoların bir ucunda depresif periyot öbür ucunda ise mani periyot olarak ismini verdiğimiz epizodlar bulunur. Bireyde ağır çökkünlük ve mutsuzluktan, taşkın bir güce uzanan önemli değişikliklere yol açar.” dedi.
Mani periyotta şahısta çok coşkulu, taşkın bir duygudurum görülüyor
Mani periyodunda şahısta çok coşkulu taşkın bir duygudurum görülebildiğini tabir eden Uzman Klinik Psikolog Penbesel Özdemir Yağız, şöyle devam etti:
“Kişinin kendine olan itimadında, gücünde, konuşma suratında, libidosunda, gergin ya da ani hareketlerinde artış görülebilir. Kişi her zamankinden az uyku muhtaçlığı hissedip az uyumasına karşın enerjik olabilir. İrritabilite dediğimiz arbedeye yatkınlık artabilir. Çok para harcamaları olabilir. Yapacakları ile ilgili gerçekdışı birtakım inanışları olabilir. Muhakeme ve yargılama zayıflayabilir. Odaklanmada zahmet, bir niyetten başkasına atlama, zihinde fikirlerin uçuşması, düşünmeden süratli kararlar verme üzere belirtiler mani periyodunda görülebilir.”
Depresyon devrinde maninin tersine uykuda artış görülüyor
Depresyon periyodunda ise manideki o çok coşkulu taşkın duygudurumun tersine çökkün, hüzünlü, zahmetli, boşlukta hissetme üzere hisler görülebildiğini de anlatan Uzman Klinik Psikolog Penbesel Özdemir Yağız, “Kişi gitgide ilgisini ve isteğini yitirmeye başlar, bu duruma gücündeki azalma eşlik eder. Karşılaştığı sorunlara yönelik baş etmede zahmetler yaşar. Özbakımı azalır. Uykuya dalmada ve erken uyanmada zahmet yaşar. Yeniden maninin bilakis uykuda artış görülebilir. İştah artabilir ya da azalabilir. Kişi kendini tükenmiş ve birden fazla vakit yorgun hissedebilir. Fikir akışı yavaşlar, karamsarlık ve ümitsizlik eşlik eder. Kendisine ziyan verme yahut intihar fikirleri bu belirtiler ortasında görülebilir.”
Hastaların düzgünlük periyotları de var
Bipolar bozukluk hastalarının bazen hem manik hem de depresif belirtileri birebir anda yaşayabildiklerini ve bu duruma karma devri (mix epizod) ismi verildiğini de lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Penbesel Özdemir Yağız, şunları da kaydetti:
“Bu hastalığın kronik bir hastalık olduğunu unutmamakta yarar var. Fakat ömür uzunluğu demek kişi ömrünün sonuna dek atak halinde hasta demek değildir. Remisyon ismini verdiğimiz sağlıklı düşündüğü, sağlıklı davranışlar sergilediği, ötimik (çökkün yahut taşkın olmayan olağan duygudurum) hissettiği yani ne manide ne depresyonda olmadığı, uygunluk halleri, uygunluk devirleri olacaktır. Bu devir bireyden bireye değişmekle birlikte şahsa özel tedavilerle sağlanabilir.”
Bipolar bozukluğun tedavisi nasıl yapılır?
Bipolar bozukluğun tedavisinde kesinlikle bir psikiyatri doktorundan yardım alınması ve süratlice tertipli tedaviye başlanması gerektiğine işaret eden Uzman Klinik Psikolog Penbesel Özdemir Yağız, “Tedavide psikiyatrik takip, ilaç kullanımı, psikoterapi süreci epey kritik bir role sahiptir. Bilhassa terapilerde kişi ile inanç bağlantısının terapötik bir yerde kurulması, hastalığa yönelik farkındalığın arttırılması, tedavi ahenginin desteklenmesi, tetikleyicilerin ve stresörlerin belirlenmesi, hisleri tanıması ve regülasyon marifetlerini geliştirip kullanabilmesi hedeflenmektedir.” dedi.
Aileler bipolar bozukluğu tanımalı
Uzman Klinik Psikolog Penbesel Özdemir Yağız, bipolar bozukluğun tedavisinde ailelere çok değerli bir rol düştüğünü lisana getirerek, “Bu sebeple aileler ile çalışmak epey kıymetlidir. Ailenin hastalığı tanıması, belirtileri öğrenmesi, tertipli tedavi sürecine hastanın kanalize olabilmesini desteklemesi, tüm bunlara ilaveten tavır ve davranış yanılgıları varsa bunların çalışılması, kişinin yeterlilik halinin sürdürülmesinde hayli değerli bir kıymete sahiptir.
Aile içi çatışmalar bir gerilim faktörüdür. Bu noktada bir uzmandan aile danışmanlığı almak epeyce kıymetlidir. Konutta size düşen en değerli vazife ise yakınınızın nizamlı tedavi olmasını desteklemek.”
Çevresel faktörler bipolar bozukluğu tetikliyor
Çevresel faktörlerin bipolar bozuklukta tetikleyici bir role sahip olabildiğini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Penbesel Özdemir Yağız, “Aile içi çatışmalar, toplumsal dayanağın azalması, alkol husus kullanımının olması üzere durumlar var olan hastalığın tekrar alevlenmesinde, tetiklenmesinde rol oynayabilir. Hatta şayet ailenin yahut etrafın hastalığa yönelik farkındalığı düşükse, kişinin tedaviye ulaşmasında birtakım mahzurlara ve ihmale sebep olabilir. Bu nedenle sırf hastanın farkındalığının arttırılması değil, ailenin de eğitilmesi epeyce kıymetlidir.” dedi.
Tedavi süreci nasıl işliyor?
Tedavi sürecine ait bilgi veren Uzman Klinik Psikolog Penbesel Özdemir Yağız, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Süreç hakkında genel bilgi verecek olursam; yatarak tedavi gören bipolar bozukluk hastalarında temel olarak hem psikiyatrik tedavi uygulanır hem de tertipli kişisel psikoterapi seansları yapılır. Aile ile çalışılır ve aile tavır açısından, hastalığa yönelik farkındalık açısından güçlendirilir. Taburculuk sonrası süreçte, takipler sistemli halde sağlanır ve hastanın fonksiyonelliği ve düzgünlük hali bariz ölçüde, şahıstan şahsa değişen düzeylerde geri kazandırılır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
