Uluslararası Multipl Skleroz (MS) Federasyonu ve Dünya Sıhhat Örgütü tarafından her yıl Mayıs ayının son Çarşamba günü merkezi hudut sistemi hastalığı Multiple Skleroz’a (MS) dikkat çekmek maksadıyla “Dünya MS Günü” olarak farkındalık çalışmaları yapılıyor. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi 20 Mayıs Amfisinde, MS farkındalığını arttırmak, hastalıkları konusunda gerçek ve yeni bilgileri aktarmak gayesiyle “Ege MS Hasta Okulu” düzenlendi.
Programda, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Kısmı MS ve Demyelinizan Hastalıklar Ünitesi öğretim üyeleri Prof. Dr. Ayşe Parıltı Yüceyar, Prof. Dr. Özgül Ekmekçi, öğretim vazifelisi Dr. Bedriye Karaman, Yüksek Hemşire Meltem Baklan, Uzm. Hemşire Yeşim Yolcu sunum yaparak, hasta ve yakınlarının sorularını yanıtladı. Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Kısmı Öğretim üyesi Prof. Dr. İtina Önen Sertöz, MS hastalığında gerilim ile baş etme konusunda iştirakçilere bilgi verdi. Ayrıyeten, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Özkeskin, fizikî rehabilitasyonun MS’in tüm evrelerindeki ehemmiyetini anlattı.
MS hastalığı ile ilgili bilgiler veren Prof. Dr. Ayşe Parıltı Yüceyar, “Multiple Skleroz (MS) santral hudut sistemini oluşturan beyin, omurilik görme hududunu etkileyen bağışıklık sisteminin bir hastalığıdır. Sıklıkla 20-40 yaş ortasında genç erişkini etkileyen bu hastalık, tekrarlayan ataklarla başlar. Bu ataklar beğenilen puslu görme yahut görme kaybı, çift görme, bacaklarda uyuşma-güçsüzlük, dengesizlik, mesane sorunları biçimindedir. Bu ataklar en az 24 saat sürmekle bir arada genel olarak birkaç hafta devam edebilir ve sonrasında tabiatıyla ya da atak tedavisi ile büyük oranda yahut büsbütün ortadan kalkabilir. Birtakım durumlarda ve hastalığın ileri evrelerinde ataklar devam eder ve kalıcı nörolojik bulgulara yol açabilir ve birey hayatını bu hastalığın sekel bulguları ile sürdürmek durumunda kalabilir” dedi. Erken teşhis, erken ve uygun tedavi, tedavide kalmak ve uygun vakitte daha aktif ilaçlara geçme ile son 30 yılda sayısı giderek artan aktif ilaçlarla hastalığın özürlülüğe gidebilen seyrinin engellendiğinin altını çizdi.
Hasta ve yakınları için gerçek bilgilendirilme ve eğitim önemli
MS hastalarının hayatlarını kolaylaştırıcı eğitimlere muhtaçlıkları olduğunu belirten Prof. Dr. Ayşe Parıltı Yüceyar, “Hastalığın her evresinde fizikî aktivite, gerilimi yönetme, sağlıklı beslenme, sigarasız bir ömür, kâfi D vitamini düzeyi hem ömür müddetince oluşabilecek ek hastalıkları önlemede hem de hastalıklarının düzgün seyretmesini sağlamada çok değerli faktörlerdir. Bizler sağlıklı ömrü daima vurguluyoruz.Bağışıklık sistemimiz bizi dış etkenlere karşı koruyan bir sistemdir. MS bir bağışıklık sistemi hastalığıdır. MS’de bağışıklık sisteminde bir güçsüzlük değil, tersine çok ve gaye şaşırmış bir durum mevcuttur. MS’in seyrini değiştiren ilaçlarımız da bağışıklık sistemini düzenlemeye yöneliktir. MS genetik yatkın bireylerde çevresel faktörler eşliğinde meydana gelir. MS’de genetik ve çevresel faktörlerin karşılıklı etkileşimi ile bağışıklık sistemi bozulabilmektedir. Ailelerinde MS hastalığı olanlar toplumdaki öteki bireylere nazaran MS’e yakalanma konusunda risk taşırlar. Bu nedenle bir MS’li olgunun kan bağı olan aile fertlerinin de MS oluşumunda tesirli olan çevresel faktörler konusunda bilinçlenmesi ve gerekli tedbirleri alması toplum sıhhati açısından önemlidir” dedi.
Hastalığın teşhis ve takip sürecinde Manyetik Rezonans Görüntüleme(MRG) hakkında değerlendirmeler yapan Uzm. Dr. Bedriye Karaman, “MS tanısı etabında beyin MRG’si çok kıymetli bir rol oynuyor. MS için belirlenen protokolde, en az 1.5 tesla özelliğinde ve kontrast husus kullanarak çekim uygundur. Fakat MRG tetkikinde karşımıza çıkan her lezyon bizim için MS lezyonu değildir. Bu nedenle karışabilen öteki hastalıkları dışlamak gerekli. MRG’yi yalnızca teşhislerde değil tıpkı vakit da tedavi aktifliğini görmek için de kullanıyoruz. Hastalığın birinci yıllarında ekseriyetle yıllık MR istiyoruz Hastalık takibinde klinik kadar MRG bulgularının da değerli olduğunu düşünüyoruz” diye konuştu.
MS’de tedavinin ferdî olduğunu her MS’li bireyin tedavisinin ve tedaviye verdiği cevapların da farklı olabileceğini belirten Prof. Dr. Özgül Ekmekçi, tedavi kararında hastalığın aktivitesi, ilacın yan tesir profili ve kişinin hayat şeklinin kıymetli olduğunu vurguladı.
Her MS hastası kendine has yansılar verir
MS hastalığının ruhsal boyutunu ele alan Prof. Dr. İtina Önen Sertöz, “MS kronik bir hastalıktır ve her kronik hastalıkta olduğu üzere her birey kendine mahsus reaksiyonlar verir ve bu duygusal reaksiyonlar şahıstan bireye değişmektedir. Bunun farkına vardığımızda hastalarla daha düzgün bir bağlantı kurmamız mümkün hale gelir. Hastalarımızın hem duygusal hem davranışsal yansılarını gözlemleyerek gerilimini azaltmamız tıbbi açıdan hastalığı seyrini daha olumlu bir halde etkileyecektir” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
