Epilepsinin aslında bilinen tüm bedendeki kasılmalarla giden sara krizleri dışında belirtilerinin de olduğunun altını çizerek, kısa periyodik gelip süreksiz, berbat koku-baş dönmesi-davranış ve duygulanım değişiklikleri-anlamsız kısa vadeli dalmaların gözden kaçabileceğine işaret eden Nöroloji uzmanı Prof. Dr. Berrin Aktekin, bu nedenle kısa müddetli ve gelip süreksiz belirtilerde farkındalık oluşturarak nöroloji uzmanına başvurmanın kıymetine dikkat çekti.
Epileptik nöbetlerle kendini gösteren epilepsi, toplumda hayli yaygı olan bir sorun. Ülkemizde de dünyada olduğu üzere yüzde 0,5-1 ortasındaki bir sıklıkla görüldüğünü söyleyen Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Berrin Aktekin, epilepsi nöbetini “beyindeki nöronların, olağandışı, ani, gelip süreksiz elektrik deşarjları sonucu görülen belirti ve bulgulara neden olan bir durum” olarak tanımladı. Epileptik nöbet gerçekleştiğinde hastada gelip süreksiz şuur kaybı yahut farklı özelliklerde belirtiler görülmekle birlikte, kişinin tek bir nöbet geçirmesinin de epilepsi hastası olduğu manasına gelmeyebileceğini söyledi.
ÇOCUKLUK VE YAŞLILIKTA DAHA SIK!
Epilepsinin rastgele bir yaş ve vakitte ortaya çıkabilmekte birlikte birinci 16 yaşa kadar ve 65 yaşından sonra görülme sıklığının arttığını söyleyen Prof. Dr. Aktekin, “Çocuklarda 16 yaşa yaşına kadar en sık görülen nörolojik hastalık hastalığın epilepsidir. Çocukluk çağında beyin matürasyonu ile de ilgili olarak ergenlik periyodunda sonlanabilen epilepsi epilesi tipleri de vardır. Bununla birlikte erişkinlerde 65 yaşından sonra nörodejeneratif hastalıkların (demans/parkinson ve beyin damar hastalıkları vb) görülme sıklığının artması ile birlikte yaşla birlikte giderek artan bir sıklıkta olmak üzere çocukluk çağından daha sık görülür” diye konuştu.
HASTALAR NÖBET GEÇİRDİKLERİNİ FARK ETMEYEBİLİR!
Pek çok farklı tip epilepsi nöbetinin olduğunu ve nöbet sırasında bilincin/farkındalığın etkilendiği hastaların nöbet geçirdiklerini fark etmediklerini hatırlatan Prof. Dr. Aktekin, kelamlarına şöyle devam etti: “Bu hastalar nöbet geçirdiklerini fark edemedikleri için hem kendileri yaralanabilirler hem de kendileri öteki şahısları yaralayabilirler. Çocukluktaki dalma nöbetleri ya da şuur kaybı yahut farkındalık kaybı ile giden nöbetlerin de riski olmakla bir arada araç kullanmadıkları için bu çalışmada bahsedilmemiş. Lakin onların da trafik ışıklarında bekleme sırasında ya da karşıdan karşıya geçme sırasında dalma halinde nöbet geçirmesi hayati risk oluşturabilir.”
FOKAL EPİLEPSİLİ HASTALARI KAPSAYAN İLGİ CAZİBELİ ÇALIŞMA
Tüm epilepsi olaylarının yaklaşık yarısını oluşturan fokal epilepsili hastalarla ilgili gerçekleştirilen ve erken tanıya dikkat çekilen ilgi alımlı bir çalışmayla ilgili bilgi veren Prof. Aktekin şunları anlattı: Amerikan tıp dergisi Neurology’ nin Haziran 2023 sayısında yer alan bir çalışmada, fokal epilepsili hastaların yaklaşık yüzde 5’inin teşhis konmadan evvel araç kullanırken kaza yaptıkları gösterildi. Gerçek teşhisin ehemmiyetine işaret çalışmada; 447 fokal epilepsi hastası üzerinden gerçekleştirilen çalışmada; bu hastaların 23’ünün yani yüzde 5’inin teşhis almadan evvel bir ya da daha fazla nöbet geçirdikleri ve bu 23 hastanın da yüzde 30’unun araç kullanırken geçirdikleri nöbetle birinci tanıyı aldıkları belirlendi. Otomobil kullanırken yaşanan bu nöbetlerin sonucunda gerçekleşen 19 motorlu araç kazasının 11’i hastaneye yatış gerektirecek kıymette. Çalışmanın ortaya çıkardığı bir diğer sonuç da çalışan bireylerin çalışmayanlara oranla teşhis öncesi sürüş sırasında nöbet geçirme riski 4 kat daha fazla. Bununla birlikte kasılma üzere belirtiler olmadan yalnızca bilinç/ve yahut farkındalık kaybı (dialeptik nöbet) üzere non-motor nöbeti olanlarda (yani kas kasılması olamayan anlık dalmalar gibi) motor nöbeti (kasılmalar gibi) olanlara nazaran sürüş sırasında nöbet geçirme riski daha yüksek tespit edilmiş. Bu durumun hem hastaların kendileri hem de trafikteki şahıslar açısından risk oluşturabiliyor. Fakat, tedavi altındaki şahısların inançlı bir biçimde araç kullanmaları “çoğu durumda” mümkün olabiliyor. Bunun için öncelikle teşhisin konması gerekiyor.”
ERKEN TEŞHİS İÇİN İŞARETLERE DİKKAT!
Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Nöroloji uzmanı Prof. Dr. Berrin Aktekin, çalışmayla da dikkat çekildiği üzere epilepsinin aslında bilinen tüm bedendeki kasılmalarla giden sara krizleri dışında belirtilerinin de olduğunun altını çizerek, kısa müddetli gelip süreksiz, makûs koku-baş dönmesi-davranış ve duygulanım değişiklikleri-anlamsız kısa vadeli dalmaların gözden kaçabileceğine işaret etti. Bu nedenle kısa periyodik ve gelip süreksiz belirtilerde farkındalık oluşturarak nöroloji uzmanına başvurmanın değerine dikkat çekti.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
