Diyabet tanısı konmuş bir kişi, genetik test yaptırmalı ve genetik etkenleri belirlenmelidir. Genetik test sonuçları, hastanın tedavi planı ve ömür stili değişiklikleri açısından değerli bilgiler sağlayabilir. Bilhassa, MODY, mitokondrial hastalıklar üzere ender genetik hastalıkların varlığı tespit edilirse, uygun tedavi tekniği belirlemek için özel bir yaklaşım gerekebilir.
Diyabet, pankreasın kâfi ölçüde insülin hormonu üretememesi ya da ürettiği insülinin beden tarafından gereğince kullanılamaması sonucu oluşan bir metabolik hastalık olduğunu belirten Özel İntergen Genetik Hastalıklar Kıymetlendirme Merkezi kurucu tabibi Prof. Dr. Serdar Ceylaner, “Diyabet tanısı koymak için çoklukla kan şekeri testleri kullanılır. Bunun yanında teşhis katılaşınca genetik faktörlerin de diyabetin gelişiminde değerli bir rol oynadığı bilindiğinden nedenlerin araştırılması gereklidir. Kimi genetik faktörler, insülin direncini artırabilir yahut insülin üretimini azaltabilir. Bu faktörler, diyabet riskini artırabilir ve kimi bireylerde diyabetin nedeni olabilir” dedi.
Tüm bunların yanında diyabeti taklit eden kimi hastalıklar olabildiğini belirten Prof. Dr. Serdar Ceylaner, şunları tabir etti: “Tekrarlayan kan şekeri düşüklükleri (hipoglisemi) çeşitli genetik hastalıklarda görülebilir. Buna ek olarak diyabete neden olan MODY ve mitokondrial hastalıklar üzere hastalıklar, ekseriyetle tip 1 yahut tip 2 diyabete benzeri semptomlar gösterir. Bu nedenle, diyabet tanısı konulan bir kişinin genetik faktörleri de değerlendirilmelidir. Genetik test sonuçları, hastanın tedavi planı ve ömür stili değişiklikleri açısından kıymetli bilgiler sağlayabilir.“
Prof. Dr. Serdar Ceylaner, diyabet ile genetik ortasında güçlü bir ilgi olduğunu söz ederek şunları da ekledi: “Diyabet, birden fazla genetik faktörden etkilenebilen karmaşık bir hastalıktır. Diyabetin tipine bağlı olarak, farklı genlerle bağlıdır. Tip 1 diyabet, otoimmün bir hastalıktır ve pankreasın beta hücrelerinin yok edilmesi sonucu insülin üretiminde azalma yahut durma ile sonuçlanır. Bu hastalarda ileri ki hayatında yeni birtakım otoimmun hastalıklar ile karşılaşabilirler. Tip 2 diyabet, insülin direncine ve pankreasın kâfi ölçüde insülin üretememesine neden olan bir hastalıktır. Tip 2 diyabet, birçok genetik faktörün etkileşimi sonucu oluşur. Gestasyonel diyabet, gebelik sırasında oluşan bir diyabet çeşididir ve genetik faktörler de dahil olmak üzere birçok risk faktörü ile bağlantılıdır. Sonuç olarak, diyabetin farklı tipleri farklı genetik faktörlerle bağlıdır ve bu faktörlerin anlaşılması diyabetin gelişimini daha âlâ anlamamıza ve tedavisini daha aktif planlamamıza yardımcı olabilir. Ülkemizde genetik alanında teknolojilerin ve aygıtların gelişmesi ile birlikte tüm ekzom sekanslama (WES) üzere sistemler ile diyabet ile bağlantılı birçok genin değerlendirilmesinde yardımcıdır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
