Ekseriyetle şiddetli karın ağrısı ile kendini gösteren safra kesesi ve safra yolu hastalıkları toplumda sık olarak izleniyor. Bayanlarda erkeklerden daha çok görülen safra kesesi hastalıklarının nedenleri ortasında; aile hikayesi, ileri yaş ve obezite üzere etkenler yer alıyor. Cerrahi metotların kullanıldığı bu hastalıklar, ERCP olarak bilinen “Endoskopik Retrograd Kolanjiyo Pankreaticografi” prosedürü ile girişimsel yolla tedavi edilebiliyor. ERCP formülünün hastaya sağladığı avantajlar ortasında ise hastanın organ ve bağırsak kaybı yaşamaması, sürecin daha süratli ve kolay uygulanması, hastanın günlük hayatına daha kısa müddette dönmesi üzere durumlar bulunuyor. Memorial Ankara Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Uz. Dr. Ömer Kurt, safra kesesi ve safra yolları hastalıklarında ERCP metodu kullanılması ile ilgili bilgi verdi.
Hamilelerde ve doğum denetim hapı kullananlarda daha sık izleniyor
Karaciğerde üretilen safranın depolandığı yer olan safra kesesi, mide ile irtibat halinde olup, tüketilen besinlerin sindirilmesine yardımcı olmak için bu safrayı oniki parmak bağırsağına boşaltır. Safra kesesinde yahut safra yolunda vakit zaman farklı rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Bayanlarda erkeklere oranla daha sık görülen safra kesesi hastalıkları, gebelerde ya da doğum denetim hapı kullananlarda daha sık izlenmektedir. Bununla birlikte ailesel geçiş, ileri yaş ve obezite üzere etkenler hastalığın görülme oranının artmasına neden olmaktadır.
Taş, çamur ve tümör tıkanıklık ile daralmaya neden olabilir
Safra kesesinde oluşan rahatsızlıklardan biri safra kesesinde oluşan çamur ve taşlardır. Çamur ve taşlar, birtakım durumlarda safra kesesinin çıkışını tıkayabilir. Bu tıkanıklık kesenin içini boşaltamaması nedeniyle şiddetli ağrıya neden olabilmektedir. Safra kesesinde oluşan basınç, kesenin çıkışını tıkayan taş ve çamuru oniki parmak bağırsağına yani safra yoluna kadar iterek, safranın bağırsağa akışını pürüzler.
Safra ile ilgili ortaya çıkabilecek bir öbür rahatsızlık da tümörlerdir. Safra yolunun kendi tümörleri kanal halindeki kısımda gelişip yolu tıkayabilmektedir. Bununla birlikte komşu organlarda ortaya çıkan tümörler ve lenf bezesi büyümeleri dışardan baskı uygulayarak safra kanalını daraltıp, safra akışını engelleyebilmektedir.
Sancılı karın ağrısı en sık belirtidir
Taş, çamur yahut tümör sebepli oluşan darlık ve tıkanmalarda şikayetler, safra akışının engellenmesine bağlı olarak meydana gelmektedir. Safra içeriğinde bulunan ve dışkıya rengini veren bilirübin hususunun bağırsağa ulaşmaması nedeniyle oluşan açık renk dışkı, kanda bilirübin yükselmesi nedeniyle beğenilen ve ciltte sarılık oluşması, idrar renginin koyu çay rengine dönmesi, safra kanalında basınç artışı ile ortaya çıkan sancılı karın ağrısı, oluşabilecek enfeksiyona bağlı ateş ve titreme safra ve safra yolu hastalıklarının belirtileri ortasında yer almaktadır.
İleri görüntüleme usulleri teşhise yardımcı olur
Belirtilere yönelik şikayeti olan hastalara uygulanacak kan analizleri ve görüntüleme metotları ile teşhis konulabilir. Görüntüleme metotlarından ultrason ile teşhis konulabileceği üzere, birçok hastada safra yolu değerlendirmesi için Endoskopik Ultrason (EUS) yahut safra yolu MR (MRCP) tekniği gerekebilmektedir.
ERCP süreci gerektiğinde tekrarlanabilir
Safra yolunda oluşan taş, çamur ve tümör nedenli tıkanıklık ve darlıklar ERCP olarak bilinen Endoskopik Retrograd Kolanjiyo Pankreaticografi yolu ile tedavi edilebilmektedir. Endoskopide kullanılan aygıta emsal bir aygıtla, anestezi altında uygulanan ERCP metodunda ağız yolundan hastanın oniki parmak bağırsağına ulaşılır. Kılavuz bir tel ve süreç esnasında anlık çekilen röntgenler ile girilen yerin doğruluğu teyit edildikten sonra, darlığın ve tıkanıklığın düzeyi ve yeri tespit edilir. Giriş yeri içeriden yapılan bir kesi yahut balon ile genişletilir. Süreç sebebi taş ve çamur ise aygıtın kanalından çeşitli aletler ilerletilerek taş ve çamur dışarı çıkarılır. Sürecin yapılma nedeni darlık olduğunda ise yolu genişletmek için plastik yahut metalik stent takılır. Gerektiği durumlarda bu süreç tekrarlanabilmektedir.
ERCP ile bu hastalıklardan daha konforlu bir halde kurtulabilirsiniz
- ERCP hem teşhis hem tedavi için kullanılır
- Büyük ve kuvvetli ameliyatlara gerek kalmadan girişimsel yolla safra kesesi ve safra yolu hastalıkları tedavi edilir
- Hasta organ ve bağırsak kaybından korunmuş olur
- Diğer alternatif tedavilere nazaran daha süratli ve daha kolay uygulanır
- Hastaların güzelleşme ve hastanede kalış müddetleri kısalır
- Hastada rastgele bir kesi olmadığı için yara uygunlaşması, enfeksiyon, ağrı, kanama üzere komplikasyonlar daha düşük olur
- Genel anestezi kullanılmadığı için hasta daha konforlu bir süreç geçirir
- Güvenli bir işle olan ERCP, gerekli durumlarda öncelikle denenen rutin pratik haline gelmiştir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
