Mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıklar, hayat alanlarını ve tarım yerlerini olumsuz etkilemeye devam ederken suyun hayati değeri bir defa daha gözler önüne seriliyor. Son olarak Diyarbakır’da su kullanımına getirilen yasak ve sınırlamalar, su krizinin geldiği boyutları ortaya koydu. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin 6 vilayetinde elektrik perakende dağıtım hizmeti veren DEPSAŞ Enerji’nin Genel Müdürü Murat Karagüzel, bilhassa tarım yerlerindeki su ve elektrik kullanımlarına değinerek, “Ülkemizin sahip olduğu tatlı su kapasitesinin ortalama yüzde 70’i, ziraî faaliyetlerde kullanılıyor. Bilhassa Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yaygın görülen yabanî sulama (salma sulama) sistemi, içme suyu kaynaklarının bilinçsizce kullanılmasına neden oluyor. Yırtıcı sulama yapmak için direkt şebeke suyu kullanıldığı üzere 800 metreye varan derinlikte sondaj kuyuları açılarak elektrikle su çekiliyor. Sulama esnasında orantısız su dağılımının olduğu bu formül, hem su israfına hem de yüksek elektrik tüketimine yol açarken tıpkı vakitte çiftçiye büyük maliyetler çıkarıyor” halinde konuştu.
Değişen mevsim şartlarıyla birlikte baş gösteren kuraklık tehlikesi, yaz mevsiminde hem toplumsal hayatta hem de farklı iş kollarında tesirini daha derinden hissettiriyor. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin Ağustos ayı boyunca su kullanımına yönelik getirdiği kısıtlamalar, su krizinin geldiği boyutları ortaya koydu. Alınan kararlara nazaran hortumla etraf sulamaları yasaklanırken araba ve halı yıkama faaliyetlerine sınırlama getirildi. Başka yandan verimli tarım alanlarıyla bilinen Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki birçok toprakta, içme sularının bilinçsizce yabanî sulama (salma sulama) hedefiyle kullanılması mevzunun öteki değerli boyutuna işaret ediyor. Hem şebeke suyu hem de sondaj kuyuları açılarak elde edilen yer altı kaynak sularının kullanıldığı yabanî sulama, su israfına ve güç maliyetlerinin artmasına sebep oluyor.
Ülkemizin en çok elektrik gücünün tüketildiği coğrafyalarından olan Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin 6 vilayetinde elektrik perakende satış hizmeti veren DEPSAŞ Enerji’nin Genel Müdürü Murat Karagüzel, kuraklık tehlikesine karşı tüm çiftçilerin verimli sulama metotlarını kullanması gerektiğinin altını çizdi. Karagüzel yaptığı açıklamalarda yalnızca Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Şırnak, Batman ve Siirt vilayetlerinde 123 bin kayıtlı çiftçinin üretim gerçekleştirdiğini vurgulayarak, “Bu 6 vilayette 16 milyon dekar ekili ziraî alan yer alıyor ve bölgedeki 123 bin çiftçinin 65 bini, yalnızca ziraî sulamayla üretim gerçekleştiriyor. 800 metreye varan derinlikte açılan sondaj kuyularından elektrikle su çekildikten sonra yapılan yırtıcı sulama, orantısız su dağılımına sebep olurken hem eser verimliliğini düşürüyor hem su ve elektrik maliyetlerini artırıyor.” dedi.
Sürdürülebilir ziraî kalkınma için tasarruf şart
Tarım yerlerinde sürdürülebilir kalkınmanın günümüzde hiç olmadığı kadar kritik kıymet taşıdığının altını çizen Karagüzel, “Bu kalkınmanın temelinde ise kaynakların âlâ kıymetlendirilmesi ve tasarruf önlemleri ile optimum randıman alınması yatıyor. Ülkemizin sahip olduğu tatlı su kapasitesinin ortalama yüzde 70’i ziraî faaliyetlerde kullanılıyor. Bilhassa Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde içme suyunun tarım topraklarında kullanımı yüksek boyutlara ulaştı. Ayrıyeten bölgemizde sulama birliklerine bağlı alanlarda ekilen tarım alanlarının yaklaşık yüzde 65’i ise elektrik gücü kullanılarak sulanmakta. Bu noktada hem güç sarfiyatını artıran hem de su kaynaklarını olması gerekenden fazla harcayan, elektrikle kuyudan su çekilerek yapılan yırtıcı sulama formülünden vazgeçilmesi gerektiğine dikkat çekmek istiyoruz.” sözlerini kullandı.
Verimli sulama usulleri ile en az yüzde 20 tasarruf mümkün
Karagüzel tarımda yağmurlama, damla ve gece sulaması üzere metotların yaygınlaşmasıyla yıllık yaklaşık yüzde 20 güç ve su tasarrufunun, üretimde ise yüzde 20’ye varan daha fazla verimliliğin sağlanabileceğini belirterek, “Örneğin bir çiftçi, gerçek sulama ile 100 dönüm pamuk ekerse yıllık 50 bin kWh (120 bin TL) tasarruf edebilir. Çiftçilerimizin damla sulama, gece sulaması, hatta rüzgar gücü ile çalışan su pompası üzere metotlarla, tarım topraklarında azamî verimlilik alacaklarına ve bu sayede yüksek oranda güç tasarrufu elde edeceklerine inanıyoruz” biçiminde konuştu.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
