İnfertilite (kısırlık), rastgele bir korunma yolu kullanmaksızın en az bir yıllık mühlet içerisinde çiftin sistemli cinsel bağına karşın bayanın hamile kalamaması olarak biliniyor. Birebir vakitte infertilite, çiftler ve toplum için kritik bir sıhhat sorunu olarak kabul ediliyor. Ülkemizde yaklaşık olarak 1,5–2 milyon çiftin infertilite olduğu iddia ediliyor. İnfertilite tanısı aldıktan sonra doğal yollarla ve ilaçlı tedaviler ile başarılı sonuç elde edemeyen çiftler tüp bebek tedavisi ile çocuk sahibi olmayı amaçlıyor. Tüp bebek tedavisinde muvaffakiyet oranını değerli ölçüde etkileyen etkenler ortasında beslenme yer alıyor. Memorial Diyarbakır Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Uz. Dyt. İrem Akpolat, Tüp bebek tedavisinde beslenmenin değeri ve merak edilenleri hakkında bilgi verdi.
Fazla kilo kısırlık riskini artırıyor
Üreme sıhhati için beslenmenin değeri giderek daha fazla kabul görmektedir. Hayat biçimi ile ilgili faktörlerin genel sıhhat ve doğurganlık (infertilite) üzerine olan tesiri konusundaki deliller her geçen gün artmaktadır. İnfertilite ile ilgili olumsuz ömür biçimi davranışları, fertiliteyi olumsuz etkileyen değiştirilebilir alışkanlıklar, davranışlar ya da durumlardır. Bu faktörler; sigara kullanımı, alkol tüketimi, obezite, zayıflık, beslenme, idman, çevresel ziyanlı maddeler/meslek, gerilim üzere değiştirilebilir faktörlerdir. İnfertilitenin öteki bir nedeni de hormonlu ve genetiği değiştirilmiş organizma (GDO) içeren besinlerdir. Hormonlu besinlerdeki östrojen hormonu, erkeklerde göğüs büyümesine, cinsel güç kaybına, bayanlarda da ovulasyon yani yumurtlamanın baskılanmasına neden olmaktadır. Bayan ve erkek kısırlığı üzerine tesirli olan ömür biçiminin üreme performansı üzerine olumsuz tesirlerini önlemek gayesiyle çiftlerin olumlu sıhhat alışkanlıklarının kazanılması değerlidir. Obezite hastası bayanlarda sık görülen sorunlar; adet döngüsü (siklus) bozuklukları, polikistik over sendromu (PKOS), fertilitede ve cinsel istekte azalma olup, hormonal dengelerdeki değişiklikler sonucu ortaya çıkmaktadır. Doğurganlık çağındaki tüm bayanlar gebelik öncesi obezite, gebelikte çok kilo alımı ve doğum sonrası kilo ile bağlı maternal ve fetal riskler hakkında eğitim almalıdır.
Tüp bebek tedavisi için ülkü kiloda olmak önemli
Obezite kadar yaygın olmamakla birlikte çok zayıflığın da infertilite (kısırlık) üzerinde olumsuz tesirleri bulunmaktadır. Beden kitle indeksinin altında ve sistemsiz menstrüasyonu (adet kanaması) olan ya da menstrüasyonu olmayan bayanlara beden tartılarının artması ile döllenme talihinin da artacağı belirtilmelidir. Tüp bebek tedavisi sırasında kâfi ve istikrarlı beslenmek sperm ve yumurta sıhhatini geliştirici tesirlerinden ötürü çok kıymetlidir. Pek çok çalışma, mevsiminde taze meyve ve zerzevatları, bitkisel protein kaynaklarını, kepekli tahılları, balık ve tekli doymamış yağları içeren bir diyet modelinin tüp bebek tedavisinin muvaffakiyetini âlâ tarafta etkilediğini bildirmiştir. Tüp bebek tedavisinde başarıyı artıran etkenlerden biri de ülkü kiloda olmaktır. Tedaviye başlamadan evvel ülkü kiloyu yakalamak için diyetisyen yardımı alınabilir. Yapılan bilimsel çalışmalar, tüp bebek tedavisi (IVF) sonrası artan gebelik kaybı oranının kaynağı, obezitenin neden olduğu olağandışı endokrin, metabolik ve inflamatuar uterin ortam ile bağlı olduğunu göstermiştir. Obezite arttıkça düşük riski, doğum sırası ve sonrası anomalileri de artmaktadır.
Tüp bebek tedavisinde bu besinler öneriliyor
1. Folik asit ve Omega 3 açısından varlıklı besinler doğurganlık oranlarıyla olumlu bağlıdır. Ayrıyeten doğum kusurlarını ve öteki riskleri azaltarak sağlıklı bir hamileliği desteklemektedir. Folik asit erkekler için de kıymetlidir, sperm sayısını artırmaya yardımcı olabileceği düşünülmektedir. Folik asit bakımından güçlü besinler: ıspanak, mercimek, börülce, kuşkonmaz, fasulye, brokoli, avokado, pancar, Brüksel lahanası vb. vitaminler ve mineraller açısından güçlü bir diyet önerilmektedir.
2. D vitamini ve iyot eksikliğini gidermek için kan konsantrasyonlarını denetim etmek ve gerekirse takviyeyi düşünmek hayati ehemmiyet taşır.
3. Gerçek karbonhidrat kaynağı seçimi çok değerlidir. Bilhassa içinde bulunan kompleks karbonhidratlar, lifler, vitaminler, mineraller açısından güçlü tam tahıllı eserler, kuru baklagiller kesinlikle beslenme de yer almalıdır.
4. Bu devirde bireyler kâfi protein tüketmeye ihtimam göstermelidirler. Protein kaynakları olarak da bitkisel olanlara tartı verilmelidir. Bitkisel protein kaynakları: Mercimek, kinoa, chia, ceviz vb. Hayvansal proteinlerden tavuk, hindi ve balık tüketimine yük verilebilir. Balık omega-3 açısından da faydalı tesirlere sahiptir.
Tüp bebek tedavisi sürecinde kaçınılması gereken yiyeceklerde bulunmaktadır. Trans yağlar (kızartılmış besinlerde, işlenmiş besinlerde, unlu mamullerde ve margarinde bulunur) Fast food,
şekerle tatlandırılmış ve asitli içecekler, fazla kafein ve şeker yerine kullanılan tatlandırıcılar kullanılmamalıdır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
