Astım, hava yollarının rastgele bir mikroorganizma olmadan iltihaplanması ve daralması sonucu oluşuyor. Tüm dünya ile birlikte ülkemizde de görülen en yaygın hastalıklar ortasında yer alan astım, erkek çocuklar ve erişkin bayanlarda daha fazla görülebiliyor. Sistemli ilaç kullanımı ve tabip denetimleri ile astım denetim altına alınabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Füsun Soysal, astım ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Astım akciğer hava yollarının yani bronşların kronik iltihabı bir durumudur. Astımın belirtileri KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) ile karışabilmektedir. Astımın neden olduğu bu şikayetler vakit zaman bilhassa mevsimsel değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. İlaçlarla yahut ilaçsız olarak bu şikayetler denetim altına alınabilmektedir. Astım kronik bir hastalık olduğu için tertipli ilaç kullanımı ve tabip denetimi kıymet taşımaktadır.
Astımın birçok nedeni bulunuyor
Astımın nedenleri ortasında;
- Genetik yatkınlık,
- Sigara kullanımı,
- Fazla kilo ve obezite,
- Ev tozu akarları, polenler, küf mantarları ve hayvan tüyleri,
- Kimyasal unsurlar,
- Hava kirliliği bulunmaktadır.
Astımın, alerji kaynaklı olduğu düşünülüyorsa, hastaya cilt ve kan testleri yapılarak hastanın hangi hususlara alerjisi olduğu belirlenmelidir. Bu unsurlardan uzak durulması tedavinin temelini oluşturmaktadır. Şayet hastanın polen alerjisi bulunuyorsa polenlerin çok olduğu periyotlarda dışarıya mümkün olduğunca çıkılmaması ve gerekli durumlarda maske kullanması önerilmektedir.
Astım bu belirtilerle ortaya çıkabilir
Öksürük, göğüste sıkışma ve baskı hissi, nefes darlığı, soluk alıp verirken hırıltı, hışıltı ve ıslık sesi gibisi sesler astımın belirtileri ortasında bulunmaktadır. Bu belirtiler tekrar ediyorsa, resen ya da astım spreyleri ile düzeliyorsa ve bilhassa uykudan uyandıracak biçimde görülüyorsa akla astım hastalığı ihtimali gelmelidir.
Astım denetim altında tutulmalı
Astımda geri dönüşümlü bir hava yolu darlığı kelam mevzusudur. Tedavide sistemli ilaç kullanımı ve rutin tabip denetimi ile astımın denetim altına alınması amaçlanmaktadır. Kronik bir hastalık olduğu için büsbütün tedavisi kelam konusu değildir. Astım tedavisinde hasta ve doktor işbirliği çok değerlidir. Alerjik astımlı bir hastanın alerjenden korunması kıymetlidir. Astım tedavisinde inhalasyon yani nefes yoluyla alınan sprey üslubu ilaçlar kullanılmaktadır. Bu spreylerin içinde kortizon ya da nefes açıcı ilaçlar bir ortada ya da başka ayrı bulunabilmektedir.
Astım ilaçlarındaki kortizon ölçüsü düşük düzeydedir
Astım spreyleri nefes yoluyla kullanılan ilaçlardır ve içlerinde kortizon bulunmaktadır ancak kortizon ölçüleri çok düşüktür. Bu kortizon lokal olarak bronşlarda tesirlidir, kana geçişi minimaldir hasebiyle çok önemli yan tesirleri bulunmamaktadır. Kilo artışı, ciltte bozulmalar, katarakt gelişimi, mide rahatsızlıkları ya da kemik erimesi üzere kortizonun bilinen yan tesirlerine neden olmamaktadır.
Astım hastaları ilaçlarını kendi isteklerine nazaran kesmemeli
Tedavi başladıktan sonra tertipli tabip denetimi ve şayet gerekiyorsa nizamlı ilaç kullanımı önerilmektedir. Astım kriz ve ataklarla ortaya çıkabilen bir hastalıktır. Bu sebeple hastanın ilaçları her vakit ulaşılabilir olmalıdır. Kimi hastalarda astım ağır seyredebilmektedir. Bu hastalar için özel tedavi prosedürleri bulunmaktadır. Biyolojik casuslar denilen bu özel tedavi sistemlerine astım alanında uzman merkezlerden ulaşılması gerekmektedir.
Alerjik astım hastaları nelere dikkat etmelidir?
Alerjik astım hastaları polenlerin ağır olduğu ilkbahar ve son baharda mümkün olduğunca dışarıda uzun mühlet geçirmemelidir. Dışarı çıkılmak zorunda ise de maske kullanılmalıdır. Mesken tozu akarına alerjisi olan bir hasta bu alerjenden kaçınmalı ve hayat uzunluğu buna ihtimam göstermelidir. Hayvan tüylerine alerjisi olan bir astım hastası tekrar bu alerjene maruz kalmamak ismine dikkatli olmalıdır. Sigara içen bir kişi sigarayı bırakmalıdır. Astım atağına neden olabilecek güçlü ve ağır kokulardan uzak durmaya çaba edilmelidir. Astım hastaları ilaçlarını nizamlı olarak kullanmalı ve tabip denetimlerini aksatmamalıdır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
